Plac Solny i jego historia
Plac Solny swoje początki ma w 1242 roku, kiedy to został włączony jako rynek pomocniczy. Ze względu na handel solą pochodzącą z Wieliczki i Halicza, miodem i skórami sprowadzanymi z Małopolski, to właśnie w tym roku pojawiła się pierwsza wzmianka o placu, który nazywany był także Rynkiem lub Polskim Targiem. W tym miejscu w 1454 roku król czeski Wacław Wielki otrzymał od miasta hołd lenny.
Ostatnie kramy solne zlikwidowano w 1815 r, a w 1824 r. zmieniono nazwę na plac Blüchera. Trzy lata później na środku placu stanął pomnik ku czci feldmarszałka Gebharda Le berechta von Blüchera, wodza armii pruskiej w czasie wojen napoleońskich, autorstwa Christiana Daniela Raucha (rzeźba) i Carla Ferdinanda Langhansa (postument).
Właśnie od tego czasu plac Solny w latach 1827-1945 nosił nazwę Blücherplatz. Zniszczony w trakcie wojny pomnik rozebrano w 1945 r. Podczas II wojny światowej większość XIX – wiecznych kamienic na placu została zniszczona lub mocno uszkodzona, które odbudowano w latach 1960 i 1961, przyjmując w większości neobarokową formę. W 1996 r. plac Solny otrzymał nową nawierzchnię i oświetlenie.
Do upiększenia wykorzystano kamienną iglicę (wykonaną przez A. Wyspiańskiego w 1997 r.) oraz stylizowaną na tryton fontannę kutą w żelazie. Dziś na placu nikt już nie kupi soli, ale każdy kto pilnie potrzebuje bukietu kwiatów zawsze może je znaleźć tutaj, gdyż istniejący tu targ kwiatowy jest otwarty przez całą dobę, również w święta. W kamieniczkach znajdują się przede wszystkim liczne restauracje i kawiarnie.
W czasie ostatniej wojny w piwnicach placu znajdował się schron mogący pomieścić około 320 osób, wyposażony w instalację elektryczną, wodną, sanitarną, system ogrzewania i wentylacji, apteczkę, kuchnię i pralnię. Obecnie jest przerabiony na potrzeby nowo wybudowanego Muzeum Kina – Movie Gate.
Budynki ściany Północnej placu
Po północnej stronie placu, obok siedziby Banku Zachodniego wznosi się kamienica Nr 2/3 opatrzona godłem, od którego pochodzi określenie „Kamienica pod Murzynkiem”. Powstała w latach 1925-1928 na miejscu dwóch wcześniejszych barokowych budowli. Była to pierwsza modernistyczna budowla w mieście. Jej twórcą był znany wrocławski architekt modernistyczny Adolf Rading, niestety powojenna przebudowa zmieniła jej pierwotny projekt, który został później przywrócony w 1998 roku. Obecnie służy jako redakcja „Gazety Wyborczej” dla Wrocławia.
Wrocławskie Mumie
XVI-wieczny lekarz i botanik Laurentius Scholtz von Rosenau (1552-1599) przywiózł do Wrocławia trzy mumie. Wystawił je w pawilonie muzeum które zbudował w 1587 roku w pobliżu murów miejskich.
Po śmierci Scholtza właścicielem ogrodu i zgromadzonych w nim cudów natury i sztuki został Chrystian Krause – właściciel apteki „Pod Murzynem”, placu Solnym 3. Szczególne znaczenie miały dla niego mumie, gdyż w XVI i XVII wieku „proszek mumii” był jednym z bardziej lubianych i powszechnie stosowanych składników leków.
Andreas Gryphius, poeta i dramaturg, który pełnił funkcję starosty w księstwie głogowskim i był jedną z najbardziej znanych postaci niemieckiego baroku, zainteresował się mumiami około połowy XVII wieku. Namówił poprzedniego właściciela mumii, Jacoba Krausego (syna Christiana), do poddania ich badaniom. Gryphius miał doświadczenie w przeprowadzaniu sekcji mumii dzięki wykształceniu medycznemu w Lejdzie, która w tamtych czasach była głównym miastem badań medycznych.
Było to obejście zakazu sekcji zwłok, który dotyczył zarówno członków kościoła katolickiego, jak i protestanckiego. 7 grudnia 1658 roku w domu Krausego na przedmieściach przeprowadzono badania z pomocą kilku lekarzy i w obecności około 20 obserwatorów.
Z opisu mumii, możemy dowiedzieć się, że pierwsza to ciało mężczyzny w sile wieku – częściowo zużyta jako lek – brak stóp i kości udowych (nie dotrwała do naszych czasów); druga – najlepiej zachowana – stała w szklanej gablocie w aptece jako reklama (przetrwała do naszych czasów), natomiast trzecia mumia poddana została autopsji przez Andreasa.
Mumia – reklama, była przechowywana w aptece „Pod Murzynem”, placu Solnym 3 przez kolejne dziesięciolecia. Przetrwała ona oblężenie Festung Breslau i dotrwała do czasów współczesnych. Do Instytutu Antropologii Uniwersytetu Wrocławskiego trafiła w 1945 roku po odkryciu w piwnicy nieistniejącej już apteki.
W Muzeum Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego można obecnie zobaczyć mumię, jej zdjęcia tomograficzne, zrekonstruowany wygląd dziewczyny, a także ekspozycję wielu etapów prac (ul. Kuźnicza 35)
Obok stoi zachowana w całości kamienica Kamienica Oppenheimów, nr 4. Fundacja Żydowska Oppenheim była właścicielem jedynej zachowanej w całości barokowej kamienicy. Została ona zbudowana w połowie XVIII wieku. W latach 90. XX wieku została poddana starannej renowacji. Zwraca uwagę regularnością wykończenia elewacji, centralnie umieszczonym zdobionym portalem i wysokim szczytem.
Nr 13: Budynek Dolnośląskiej Izby Rzemieślniczej i Małej Przedsiębiorczości, w którym do 2005 roku mieściła się również utworzona w 2003 roku Wyższa Szkoła Rzemiosła Artystycznego i Zarządzania. Pierwsza w kraju szkoła tego typu, Wyższa Szkoła Rzemiosła Artystycznego i Zarządzania).
Konsulat honorowy Rumunii mieści się w budynku nr 14, który jest dodatkiem do XIX-wiecznej budowli, nabierającej charakteru klasycznego.
Budynek Starej Giełdy
Pod numerem 16 na rogu ulicy Gepperta z placem solnym, ma siedzibę dawna Stara Giełda, najokazalszy budynek wzniesiony prawdopodobnie w miejscu czterech kamienic. Wyróżnia się monumentalnym korynckim portykiem balkonowym oraz pasem, zdobionym girlandami i orłami, nad pierwszą kondygnacją. Dwa kolejne piętra – pokryte jasnym tynkiem z oknami zwieńczonymi trójkątnymi naczółkami – robią wrażenie odrębnego budynku. Carl Ferdinand Langhans, syn legendarnego Carla Gottharda, zbudował w latach 1822-1824 okazałą klasycystyczną siedzibę Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Kupców na miejscu barokowego pałacu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego, który stał tu pod władzą Habsburgów. .
Giełda powstała gdy narożna kamienica przeszła na własność kupców. W latach 1804-1805 znacznie ją rozbudowano, a 10 lat później Langhans zaprojektował nową siedzibę giełdy i Stowarzyszenia Kupieckiego, uroczyście poświęconą w 1825 r. Wygląd budowli, nawiązujący do pałacu Hatzfeldów i pałacu rzymskiego, miał głębokie ideowe uzasadnienie. Była to pierwsza w mieście inwestycja mieszczan, którzy w ten sposób manifestowali własną pozycję.
Po przeniesieniu giełdy na ulicę Krupniczą, w gmachu umieszczono urzędy municypalne, w tym główną kasę miejską a jego wnętrza gruntownie przebudował Plüdemann w latach 1898 – 1902. Mimo zniszczeń budowla cudem przetrwała płomienie minionej wojny i jest obecnie wykorzystywana przez wiele organizacji, a w piwnicy mieszczą się bary i restauracje
Kamienica Rybischa
Kamienica Heinricha Rybischa znajduje się na rogu Pl. Solnego, w pobliżu skrzyżowania ulic Gepperta i Ofiar Oświęcimskich (nr 1/3). W chwili powstania w latach 1526-1531 wraz z pobliskim ogrodem należała do najwspanialszych renesansowych domów szlacheckich. W XIX w. istniała tu znana kawiarnia Periniego z wystrojem w stylu paryskim. W czasie Wiosny Ludów w kwietniu 1848 r. przesiadywał tu Michaił Bakunin, rosyjski anarchista i rewolucjonista, który przebywał we Wrocławiu na spotkaniu z matką.
Budynek zawiera we fryzie medaliony z podobiznami Rybischa, jego żony oraz Juby II, starożytnego monarchy Numidii i Mauretanii, a także płaskorzeźby na dwóch kolumnach z motywami antycznych zbroi i broni. Rodowód wyczekiwanego syna Rybischa, Seyfrieda, nawiązuje do oryginalnej płaskorzeźby przedstawiającej rodzącą kobietę. Odczytać można również łacińskie przysłowie, które w tłumaczeniu brzmiałoby: „Jeśli zazdrościsz mi domu, który zbudowałem, zbuduj lepszy, a ten zostaw mi”.
Add comment / Dodaj komentarz